Χαμηλή αυτοεκτίμηση ( η περίπτωση της Στέλλας)

“Γεννήθηκα σε μια οικογένεια γιατρών και επιστημόνων. Όσο μεγάλωνα, τόσο ένιωθα πιο έντονα

τη σύγκριση με την αδελφή μου “την καλή”. Ήμουν πιο δραστήρια και ενεργητική από αυτήν και μου άρεσε να σκαρφαλώνω στα δέντρα και να τρέχω με το σκύλο. Ήμουν καλή στα αθλήματα αλλά όχι άριστη στα μαθήματα. Καθώς μεγάλωνα, οι γύρω μου συνέχιζαν να με συγκρίνουν με την αδελφή μου ( δεν μπορείς να της μοιάσεις  λίγο?) και άρχισα να αναρωτιέμαι αν κάτι δεν πάει καλά με μένα.

Η αδελφή μου είχε πάντα άψογη συμπεριφορά και στο σπίτι και στο σχολείο. Ακόμα και οι δάσκαλοι με συνέκριναν μαζί της, κάτι που με έκανε να νιώθω, ότι σίγουρα δεν ήμουν αρκετά καλή.

Δεν τα κατάφερα τόσο καλά όσο εκείνη ακαδημαϊκά και δουλεύω ως υπάλληλος, ενώ αυτή έγινε γιατρός και οι γονείς μου εκθειάζουν και γιορτάζουν τα επιτεύγματά της.

Στη δουλειά πάντα έδινα το 110% των δυνάμεών μου, προσπαθούσα να κάνω τα πάντα τέλεια και ποτέ δεν ήθελα να απογοητεύσω κανέναν, ακόμα και όταν ήμουν ήδη πολύ κουρασμένη.

Αυτό σήμαινε ότι μου έμενε λίγος χρόνος για το σύντροφό μου ή τους φίλους μου, αλλά ανησυχούσα ότι αν έλεγα “όχι” , το αφεντικό μου θα με απέλυε.

Κάποτε πήρα 3 στα 5 σε μια ικανότητά μου, στην αξιολόγηση που έκανε η εταιρία και ένιωσα εντελώς αποτυχημένη.

Ως αποτέλεσμα, δούλευα ακόμα πιο σκληρά και φοβόμουν διαρκώς να μην κάνω κάποιο λάθος.

Πάντα θεωρούσα ότι άξιζα λιγότερο από τους άλλους και ότι ποτέ δεν θα τους έφτανα.

Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία όταν ήμουν 30 χρονών. Είχα πλέον “καεί” στη δουλειά, η σχέση μου μόλις είχε τελειώσει,  αντιμετώπιζα την κατάθλιψη και ένιωθα ότι η ζωή δεν είχε πια κανένα νόημα για μένα…”

                                   Τι είναι η αυτοεκτίμηση?

Αυτοεκτίμηση είναι η γνώμη που έχετε εσείς, για τον εαυτό σας.

Όταν έχετε υγιή αυτοεκτίμηση, έχετε την τάση να σκέφτεστε θετικά για τον εαυτό σας και αισιόδοξα για τη ζωή γενικότερα. Γνωρίζετε ότι είστε πολύτιμοι και μπορείτε να αναφέρετε αρκετές θετικές σας ιδιότητες, όπως ότι  “ είμαι καλή μητέρα”, “είμαι ευγενική”, “είμαι ειλικρινής” κλπ.

Όταν αντίθετα έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση, τείνετε να βλέπετε τον εαυτό σας, τον κόσμο και το μέλλον σας πιο αρνητικά και επικριτικά. Μπορεί να αισθάνεστε ανήσυχοι, λυπημένοι, πεσμένοι και χωρίς κίνητρο.

Όταν αντιμετωπίζετε προκλήσεις, μπορεί να αμφιβάλλετε έντονα ότι θα τα καταφέρετε και πιθανόν μιλάτε σκληρά στον εαυτό σας, λέγοντας μέσα σας πράγματα όπως: “ είσαι ηλίθιος, δεν αξίζεις και πολλά, δεν θα τα καταφέρεις ποτέ” κλπ.

                              Τι προκαλεί τη χαμηλή αυτοεκτίμηση?

Στο επίκεντρο της χαμηλής αυτοεκτίμησης βρίσκονται οι αρνητικές πεποιθήσεις και απόψεις που έχετε για τον εαυτό σας. Κανείς δεν γεννιέται με τέτοιες, αυτές αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα εμπειριών που έχετε σε όλη σας τη ζωή.

Ο τρόπος με τον οποίο σας συμπεριφέρονται οι άλλοι- κυρίως οι σημαντικοί για εσάς- ιδιαίτερα όταν μεγαλώνετε, μπορεί να επηρεάσει πολύ τον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας.

                   Ποιες εμπειρίες δημιουργούν χαμηλή αυτοεκτίμηση?

1. Εμπειρίες όπως η τιμωρία, η κακοποίηση όλων των μορφών ή η παραμέληση.

Τα παιδιά που έχουν τέτοια βιώματα, συχνά καταλήγουν στο λάθος συμπέρασμα, ότι είναι κακά και ότι πρέπει να άξιζαν αυτό που τους συνέβη.

2. Ανεπαρκής ζεστασιά, στοργή, έπαινος, αγάπη ή ενθάρρυνση

Είναι δυνατόν να αναπτυχθεί χαμηλή αυτοεκτίμηση χωρίς συγκεκριμένες αρνητικές εμπειρίες, αλλά απλά μέσα από ένα έλλειμμα αρκετών θετικών.

Χωρίς αρκετή ενίσχυση ότι είναι καλά, ξεχωριστά ή αγαπημένα, τα παιδιά μπορούν να σχηματίσουν την εντύπωση ότι δεν είναι αρκετά καλά.

3. Αποτυχία ανταπόκρισης στις προσδοκίες των άλλων

Αυτοί μπορεί να είναι οι γονείς ή κάποια άλλη φιγούρα σημαντική για εσάς. Για πολλά άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν φαίνεται να έχει σημασία αν αυτά τα πρότυπα ήταν δίκαια ή σωστά, αυτό που κρατούν είναι ότι δεν πληρούν τα κριτήριά τους.

4. Αδυναμία να ταιριάξετε με μια ομάδα συνομηλίκων σας.

Το να ανήκουμε σε μια “ομάδα” είναι πολύ σημαντικό, ειδικά κατά την εφηβεία, όταν δηλαδή διαμορφώνουμε την ταυτότητά μας και μπορεί να επηρεάσει δραματικά την αίσθηση που έχουμε για την αξία μας.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδέεται στενά με διάφορες ψυχικές διαταραχές όπως την κατάθλιψη, τις αγχώδεις διαταραχές, τη νευρική ανορεξία ή τη βουλιμία, τους εθισμούς  και πολλές άλλες.

Η ψυχοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στη βελτίωση της χαμηλής αυτοεκτίμησης, βοηθώντας το άτομο να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, να επεξεργαστεί τις αρνητικές σκέψεις και να αναπτύξει υγιείς μηχανισμούς για να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της ζωής.

Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας, οι άνθρωποι μπορούν να χτίσουν μια πιο θετική εικόνα για τον εαυτό τους και να ζήσουν μια ζωή με περισσότερα ενδιαφέροντα , ικανοποίηση και νόημα.

                                                        Κωνσταντινιά Δημητρίου

                                                        Γνωσιακή Συμπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια