Ένα μυστικό για τα δύσκολα συναισθήματα

Όλοι βιώνουμε ευχάριστα και δυσάρεστα συναισθήματα που αναδύονται ως απάντηση στις εμπειρίες της καθημερινότητας και μας βοηθούν να παραμένουμε ασφαλείς, υγιείς και ευτυχισμένοι. Για παράδειγμα, αν είμαστε έξω μόνοι μας τη νύχτα και ακούσουμε έναν ξαφνικό θόρυβο, θα νιώσουμε ένα κύμα φόβου να μας κατακλύζει, που μας κάνει να εστιάσουμε την προσοχή μας και μας προετοιμάζει σωματικά ,ώστε να ανταποκριθούμε στον πιθανό κίνδυνο.

Όμως, ενώ ο φόβος μπορεί να είναι χρήσιμος σε επικίνδυνες καταστάσεις, γίνεται δυσλειτουργικός όταν αντιδρούμε υπερβολικά, με μεγάλη συχνότητα και δυσκολευόμαστε να “συνέλθουμε” όταν πια δεν μας είναι απαραίτητος.

Υπάρχουν στιγμές που τα συναισθήματά μας, φαίνεται να μας κατακλύζουν ολοκληρωτικά και δυσκολευόμαστε να τα ελέγξουμε ή να πάψουμε να τα νιώθουμε.

Όταν λοιπόν “κολλάμε” σε κάποιο συναίσθημα, το πρώτο μας ένστικτο μας λέει να το διώξουμε ή να το εκτονώσουμε πάνω σε κάτι ή κάποιον.

Ο νευροεπιστήμονας Ethan Kross προτείνει εναλλακτικούς τρόπους, που τιμούν τα συναισθήματά μας και μας δείχνουν ότι μπορούμε – χωρίς να τα αγνοούμε- να μάθουμε να δουλεύουμε με αυτά με πιο θετικούς τρόπους, επιτρέποντάς μας να κερδίσουμε ανακούφιση και σοφία από αυτά.

Ένας από αυτούς τους τρόπους, που και η δική μου εργασία απέδειξε ότι είναι πολύ χρήσιμος, είναι η αναπλαισίωση –reframing-, δηλ. η τροποποίηση του τρόπου που σκεφτόμαστε για την ενοχλητική εμπειρία. Αυτό σημαίνει να αλλάξουμε την σκοπιά από την οποία βλέπουμε το πρόβλημα, δηλαδή να μιλήσουμε στον εαυτό μας, σα να είναι κάποιος άλλος(κάποιος που νοιάζεται για μας). Για παράδειγμα αν είμαστε νευρικοί για μια επερχόμενη συνέντευξη για δουλειά και δεν μπορούμε να ησυχάσουμε από το άγχος, μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας κάτι σαν,”Ξέρω ότι ανησυχείς, αλλά θα είναι μια πολύ καλή εμπειρία για σένα όλο αυτό. Ακόμα και αν δεν πάρεις αυτή τη δουλειά, θα έχεις μάθει από αυτήν την συνέντευξη τί θέλουν οι εργοδότες και θα είσαι καλύτερα προετοιμασμένος στις επόμενες.”

Η αποστασιοποίηση αυτή, έχει αποδειχθεί ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις, βοηθά τους ανθρώπους να μειώσουν τα δύσκολα συναισθήματα καθώς και να δώσουν μια προοπτική και ένα νόημα στην εμπειρία.

Ασφαλώς δεν μπορούμε να ελέγχουμε πάντα τα πράγματα που μας συμβαίνουν, μπορούμε όμως να ελέγχουμε την ένταση και την τροχιά της συναισθηματικής μας απάντησης, για το δικό μας όφελος.

Κωνσταντινιά Δημητρίου

Γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια

Επόπτρια συμβουλευτικής